Niedoczynność tarczycy – czym jest i jak się ją rozpoznaje?
Niedoczynność tarczycy to jedno z najczęściej występujących zaburzeń hormonalnych. Polega na niedostatecznej produkcji hormonu wydzielanego przez tarczycę, czyli tyroksyny. Częściej dotyka kobiet, niż mężczyzn. W celu jej wykrycia wykonuje się badania krwi: w pierwszej kolejności TSH i ft4, a także USG tarczycy w celu sprawdzenia, czy nie występują na niej niepokojące zmiany, np. guzki.
Objawy, jakie daje niedoczynność tarczycy, to przede wszystkim:
- zaburzenia przemiany materii (często pojawiające się zaparcia)
- chroniczne zmęczenie
- senność i apatia
- pogorszenie nastroju, możliwe stany depresyjne
- pogorszenie kondycji skóry – staje się ona sucha, zwłaszcza na łokciach i kolanach
- wypadanie włosów
- przyrost masy ciała
Jakie są przyczyny niedoczynności tarczycy?
Przyczyny niedoczynności tarczycy nie są jednoznaczne i w każdym przypadku należy rozpatrywać je w sposób indywidualny. Do obniżonego poziomu hormonu przyczyniać się mogą zaburzenia osi przysadka-tarczyca, czyli sytuacja, w której albo przysadka jako gruczoł nadrzędny wydziela zbyt mało hormonu pobudzającego tarczycę, albo reaktywność tarczycy jest wobec przysadki obniżona (wówczas obserwujemy wysoki poziom TSH przy obniżonym poziomie ft4). Do pozostałych przyczyn niedoczynności tarczycy należą zmiany strukturalne tego narządu – kiedy tarczyca jest za mała, również będzie zmniejszona jej wydajność w produkcji hormonów. Podobna sytuacja ma miejsce, gdy tarczyca jest guzkowata. Wówczas trzeba dokładnie określić etiologię tych zmian i wykluczyć zmiany nowotworowe.
Jak interpretować wyniki?
W niedoczynności tarczycy najczęściej obserwuje się podwyższony poziom TSH i obniżony poziom ft4, co wskazuje na zbyt małą ilość wolnego hormonu we krwi. Należy pamiętać, iż parametry różnią się dla poszczególnych grup wiekowych i płci – w szczególności inne są u kobiet ciężarnych. Interpretacja wyników badań powinna być prowadzona wyłącznie przez lekarza prowadzącego, który może zlecić dodatkowe badania w celu wykluczenia np. choroby Hashimoto lub Gravesa-Basedowa.
Leczenie niedoczynności tarczycy
Leczenie polega przede wszystkim na doustnym podawaniu hormonu w odpowiedniej, zleconej przez lekarza endokrynologa dawce. Zwykle lek przyjmuje się do końca życia, korygując jedynie jego dawki i regularnie kontrolując poziom hormonu.
Jak dbać o siebie przy niedoczynności tarczycy?
W trosce o dobre samopoczucie należy zadbać o możliwie zrównoważony tryb życia. Warto unikać sytuacji stresowych, dbać o odpowiednią ilość snu i wprowadzić zbalansowaną dietę. Nie wolno zapominać o aktywności fizycznej – wskazane są zwłaszcza spacery lub innego rodzaju aktywność na świeżym powietrzu.
Źródło: Dietoteczka
